アイ・ラブ・カタカナ！
Czym jest Katakana?
Jak wspomniano wcześniej, katakana jest głównie używana dla słów zapożyczonych z obcych języków. Może być również użyta dla podkreślenia pewnych słów, przyjmując funkcję tekstu pochylonego. By otrzymać bardziej kompletną listę przypadków użycia możesz skierować się do opisu katakany na wikipedii.
Katakana reprezentuje ten sam zestaw dźwięków co hiragana, różnią się jednak wyglądem znaków. Ponieważ zapożyczone słowa muszą składać się z kombinacji zbioru głosek, reprezentowanych przez katakanę, muszą przejść wiele radykalnych zmian. W rezultacie często bywają przypadki, że ludzie nie są w stanie zrozumieć zapożyczeń z własnego języka! Z tego powodu użycie katakany bywa bardzo trudne dla osób angielskojęzycznych ponieważ oczekują one, iż zapożyczenia będą brzmiały jak w oryginale. Z tego powodu warto całkowicie zapomnieć oryginalne angielskie słowo i traktować zapożyczenie jako całkowicie oddzielne słowo japońskie. W przeciwnym wypadku istnieje możliwość nabycia nawyku wymawiania zapożyczeń po angielsku (narażając się czasem na możliwość niezrozumienia przez Japończyków).
Katakana Table
| n | w | r | y | m | h |
n | t | s | k | | |
|---|
| ン | ワ | ラ | ヤ | マ | ハ |
ナ | タ | サ | カ | ア | a |
|---|
| | ヰ* | リ | | ミ | ヒ | ニ |
チ | シ | キ | イ | i |
|---|
| | | ル | ユ | ム | フ | ヌ |
ツ | ス | ク | ウ | u |
|---|
| | ヱ* | レ | | メ | ヘ |
ネ | テ | セ | ケ | エ | e |
|---|
| | ヲ* | ロ | ヨ | モ | ホ | ノ |
ト | ソ | コ | オ | o |
|---|
* = przestarzałe lub rzadko używane
Katakana jest znacząco trudniejsza do opanowania niż hiragana, ponieważ jest tylko używana w niektórych wyrazach i (w przeciwieństwie do hiragany) rzadko nadarza się okazja do jej praktykowania. By nauczyć się właściwej kolejności rysowania poszczególnych znaków (tak, należy znać kolejność), możesz zajrzeć na tę samą stronę co poprzednio, z tą różnicą, że ta przedstawia katakanę.
Dodatkowo, ponieważ w języku japońskim nie ma spacji, czasami symbol 「・」 jest używany by zaznaczyć odstępy np. 「ロック・アンド・ロール」 dla "rock and roll".
Używanie tego znaku jest całkowicie opcjonalne i czasami może nie być on użyty wcale.
Notatki
- Wymowa znaków w katakanie jest identyczna z wymową hiragany.
- Jak przekonasz się później, ponieważ 「を」 jest tylko używane jako partykuła, a wszystkie partykuły zapisuje się wyłącznie za pomocą hiragany, prawie nigdy nie będziesz mieć możliwości użycia 「ヲ」. Z tego powodu znak ten może być bezpiecznie pominięty. (Chyba, że przyjdzie Ci przeczytać jakiś bardzo stary telegram, lub coś w tym rodzaju.)
- Znaki 「シ」、「ン」、「ツ」 oraz 「ソ」 są przerażająco podobne do siebie. Główną różnicą jest to, iż pierwsze dwa są bardziej "poziome" niż dwa ostatnie. Małe kreseczki rysowane są bardziej poziomo a długa linia jest rysowana po krzywiźnie z dołu do góry. W pozostałych dwóch kreseczki są prawie pionowe natomiast długa kreska zakrzywia się trochę mniej a rysowana jest z góry do dołu. Jest prawie jak znak ukośnika, podczas gdy poprzedni bardziej przypomina łuk. Sprawne rozróżnianie jest trudne i wymaga trochę praktyki i cierpliwości.
- Na znaki 「ノ」、「メ」 oraz 「ヌ」 również należy zwrócić uwagę, podobnie jak na 「フ」、「ワ」 oraz 「ウ」.
Tak, wiem że one wszystkie są do siebie podobne, ale niestety nic na to nie mogę poradzić.
- Musisz nauczyć się odpowiedniej kolejności rysowania znaków! W tym celu wejdź na tę stronę.
- Czasem 「・」 jest używana jako znak odstępu w zapożyczeniach z angielskiego.
Dźwięk długiej samogłoski
Wszystkie samogłoski brzmią tak samo jak w hiraganie. W zapisie jednak, zamiast używać różnych znaków dla wydłużania różnych spółgłosek (jak w hiraganie), używa się znaku poziomej kreski 「ー」.
Podsumowanie
- Dźwięki wydłużonych spółgłosek są oznaczane w katakanie myślnikiem. Na przykład, angielskie słowo "cute" jest zapisywane w katakanie jako 「キュート」.
Małe 「ア、イ、ウ、エ、オ」
Z powodu ograniczonego zestawu dźwięków hiragany, kilka nowych kombinacji zostało z czasem utworzonych by móc reprezentować dźwięki nieistniejące uprzednio w języku japońskim. Najbardziej istotnym jest brak dżwięków / ti / di / oraz / tu / du / (z powodu dźwięków / chi(ci) / oraz / tsu(cu) /), oraz brak dźwięku spółgłoski / f / oprócz sylaby 「ふ」. Brakuje również dźwięków dla spółgłosek / sh(sz) / j(dź) / ch(cz) / dla sylab zawierających dźwięk / e /. Podjęto decyzję by dodawać pomniejszone wersje znaków pięciu samogłosek. Podobnie uczyniono dla dźwięku / w(ł) / by nie korzystać z przestarzałych znaków. Dodatkowo zastosowano konwencję używania dwóch małych kreseczek dla spółgłoski 「ウ」 （otrzymując 「ヴ」） z małymi 「ア、イ、エ、オ」 by oznaczyć głoskę dla dźwięku / v(w) /. Nie są one jednak używane zbyt często, prawdopodobnie z powodu trudności wymowy dźwięku / v(w) / przez Japończyków. Na przykład, podczas gdy mogłoby się wydawać, że zapożyczone z angielskiego słowo "volume" powinno się wymawiać używając dźwięku / v(w) /, Japończycy wybrali jednak wymowę "bolume" （ボリューム） gdyż była dla nich prostsza do wymowy. W ten sam sposób, "vodka" jest zapisywane jako "wokka(łokka)" （ウォッカ）, a nie 「ヴォッカ」. Możesz zapisać "violin" jako 「バイオリン」 lub 「ヴァイオリン」. Nie ma to zbyt wielkiego znaczenia, gdyż prawie wszyscy Japończycy będą wymawiać to słowo używając dźwięku / b /. W poniższej tabeli nowo dodane dźwięki są oznaczone kolorem, w pozostałych przypadkach obowiązują te same zasady co w hiraganie.
Additional sounds
| v(w) | w(ł) | f | ch(cz) | d | t | j(dź) | sh(sz) | |
| ヴァ | ワ | ファ | チャ |
ダ | タ | ジャ | シャ | a |
| ヴィ | ウィ | フィ |
チ | ディ | ティ | ジ | シ | i |
| ヴ | ウ | フ | チュ |
ドゥ | トゥ | ジュ | シュ | u |
| ヴェ | ウェ | フェ | チェ |
デ | テ | ジェ | シェ | e |
| ヴォ | ウォ | フォ | チョ |
ド | ト | ジョ | ショ | o |
Notatki
- Zauważ nie ma dźwięku / wu(łu) / sound. Na przykład, zapis w katakanie angielskiego słowa "woman" to "u-man" （ウーマン）.
- Podczas gdy dźwięk / tu / może teoretycznie być zapisany jako 「トゥ」, obcojęzyczne słowa, które spopularyzowały się przed wprowadzeniem nowego zapisu były zapisywane przy użyciu dźwięku / tsu(cu) /. Na przykład angielske "tool" zapisywane jest nadal jako 「ツール」 a "tour" jako 「ツアー」.
- Dawniej, bez nowych dźwięków nie było innej możliwości jak tylko używanie standardowych japońskich znaków i złożeń bez odnoszenia się do rzeczywistej wymowy. Na starych budynkach można nadal zauważyć napis 「ビルヂング」 zamiast nowoczesnej wersji 「ビルディング」. W wyniku zbiegu okoliczności tak jest w przypadkustarego budynku Shin-Maru naprzeciwko stacji Tokyo, gdzie pracuję. Jest on jednakże przeznaczony do przebudowy w niedalekiej przyszłości. Ironicznie, pierwszy znak słowa Shin-Maru （新丸） czyli 「新」 oznacza nowy.
Przykładowe słowa w katakanie
Oczywiście, nie wszystkie słowa zapisywane za pomocą katakany pochodzą z angielskiego. Zapożyczenia w języku japońskim często zmieniają zarówno wymowę jak i znaczenie. Dlatego należy uważać przy próbowaniu zgadywania niektórych zapożyczeń. Poniżej podane są przykładowe słowa zapisywane przy pomocy katakany.
Przykłady słów w katakanie
| Polski | Japoński |
|---|
| Ameryka | アメリカ |
| Rosja | ロシア |
| ściąganie | カンニング (cunning) |
| wycieczka | ツアー |
| pracownik firmy | サラリーマン (salary man) |
| Mozart | モーツァルト |
| klakson | クラクション (klaxon) |
| sofa | ソファ or ソファー |
| Halloween | ハロウィーン |
| francuskie frytki | フライドポテト (fried potato) |
