Zajmijmy się czasownikami!

← Wróć (Przymiotniki) \|	Spis zagadnień	\| Dalej (Przeczenia) →
	Do ćwiczeń

Spis treści

Rola czasowników
Podział na ru-czasowniki i u-czasowniki
Dodatkowo: iru/eru u-czasowniki

Rola czasowników

Nauczyliśmy się jak opisywać rzeczowniki za pomocą innych rzeczowników i przymiotników.
To daje całkiem niezłą możliwość wyrażania się. Jakkolwiek, wciąż nie możemy wyrazić zdarzeń.

Tu wkraczają czasowniki. W japońskim zawsze występują
one na końcu zdania. Skoro nie umiemy jeszcze tworzyć zdań złożonych, znaczy to, że na
końcu każdego zdania będzie stał czasownik. Poznamy dwie główne kategorie czasowników,
które pozwolą nam zdefiniować zasady koniugacji. Przedtem jednak bardzo ważna zasada:

Gramatycznie poprawne zdanie wymaga użycia jedynie czasownika! (włączając w to stan
rzeczy)

Podobnie jak w polskim można opisać co kto robi używając jedynie czasownika. Spójrzmy:

Gramatycznie kompletne zdanie:
（１）　食べる。- jeść. (możliwe tłumaczenia to m.in: jem/je/jedzą)

Podział na ru-czasowniki i u-czasowniki

Prawie wszystkie czasowniki w japońskim mogą zostać podzielone na dwie kategorie: ru-czasowniki（） i u-czasownki （）. Tylko dwa nie należą do żadnej kategorii- 「」 znaczące "robić" i 「」 znaczące "przychodzić". Poza tym, zasady odmiany są generalnie takie same, w zależności do której grupy zalicza się dany czasownik. Rozróżnianie tych grup jest raczej proste. Pamiętaj, każdy czasownik ma końcówkę zwaną okurigana, którą możesz modyfikować podczas odmiany. Jeśli zapiszesz czasownik w alfabecie łacińskim (zwanym 「ローマ字」 ) i zakończony jest na "iru" lub "eru" to prawdopodobnie jest to ru-czasownik. Na przykład: 「食べる」 to "taberu" i skoro kończy się na "eru" to jest to ru-czasownik. Kolejnym przykładem jest 「起きる」 ("okiru"). Wszystkie pozostał to u-czasowniki.

Jest jednak haczyk. Zauważ, ż e wszystkie ru-czasowniki kończą sie na 「る」 i u-czasowniki na samogłoskę / u /. To niestety zawiera 「る」, a w dodatku 「つ」、「す」、「く」、「ぐ」、「む」、「ぶ」、「う」、i 「ぬ」（「死ぬ」 jest jedynym czasownikiem zakończonym na 「ぬ」）. Nawet jeśli czasownik zakończony jest 「る」, ale nie "iru" czy "eru", to jest to u-czasownik. Jednak istnieje też mnóstwo u-czasowników zakończonych na "iru" lub "eru" i trzeba je po prostu zapamiętać. Możesz odnieść się do dodatku umieszczonego w tej lekcji lub WWWJDIC Jima Breen.

Aha,. ru-czasowniki oznaczone są jako (v1), a u-czasowniki jako (v5r).

Jak odróżnić u-czasowniki od ru-czasowników

* nie kończy się na iru/eru → u-czasownki

* kończy się na iru/eru → ru-czasownik z kilkoma wyjątkami

Przykładowe ru-czasowniki
Verb	ローマ字
食べる	taberu
着る	kiru
信じる	shinjiru
寝る	neru
起きる	okiru
出る	deru
掛ける	kakeru
捨てる	suteru
調べる	shiraberu

Przykładowe u-czasowniki
Verb	ローマ字
話す	hanasu
聞く	kiku
泳ぐ	oyogu
遊ぶ	asobu
待つ	matu
飲む	nomu
直る	naoru
死ぬ	shinu
買う	kau

Wyjątki
Verb	ローマ字
する	suru
くる	kuru

Przykłady

（１）　アリスは食べる。- Jeśli chodzi o Alę je.

（２）　ジムが遊ぶ。- Jim jest tym, który gra.

（３）　ボブもする。- Bob również to robi.

（４）　お金がある。- Są pieniądze. (dosł Jeśli chodzi o pieniądze, są)

（５）　私は買う。- Mówiąc o mnie, kupuję

（６）　猫はいる。- Kot jest. (dosł. Jeśli chodzi o kota, istnieje.)

Dodatkowo: iru/eru u-czasowniki

Oto lista często używanych u-czasowników zakończonych na "iru" lub "eru". Podzielone są na trzy poziomy, aby pomóc Ci ustalić, których musisz się nauczyć najpierw.


Podstawowy	Średniozaawansowany	Zaawansowany
要る	焦る	嘲る
帰る	限る	覆る
切る	蹴る	遮る
しゃべる	滑る	罵る
知る	握る	捻る
入る	練る	翻る
走る	参る	滅入る
減る	交じる	蘇る

← Wróć (Przymiotniki)	Spis zagadnień	Dalej (Przeczenia) →
Do ćwiczeń

This page has last been revised on 2006/9/17
Added small list of exception verbs (2006/9/6)