Dördüncü Bölümün Sonu

← Önceki (Sayılar ve Sayma) | İçindekiler | Sonraki (Özel İfadeler) →



Birkaç Cümle Kuyruğu, Biraz Pratik

Dördüncü bölümün de sonuna geldik. Acaba Japonca ifade yeteneğimiz ne kadar gelişti? Öğrendiğimiz kurallarla epey karmaşık cümleler kurabiliyoruz. Geldiğimiz noktada biraz pratik yapmak faydalı olacak. Birkaç tane daha cümle kuyruğu ile tanıştıktan sonra örnek konuşmalara geçeceğiz.

「な」ve 「さ」 Cümle Kuyrukları

「よ」 ve 「ね」 cümle kuyruklanından sonra en çok 「さ」 ve 「な」 cümle kuyrukları kullanılır.

「さ」 cümle kuyruğu, 「よ」 gibi vurgu belirten ancak biraz daha laubali olan bir tabirdir. Bazı Japonlar bunu hemen her lafın arkasına iliştirir. Yerli yersiz çok kullanıldığı için çok belirgin bir anlamı da yok, "gibisinden" benzeri bir anlam taşır. Muhtemelen şu örnekteki gibi bir konuşmaya Japonya'ya giden, Japonca bilen herkes tanık olmuştur:

大学生1: あの・・・
大学生2: うん
大学生1: この間・・・
大学生2: うん
大学生1: ディズニーランド行ったんだけどなんかすっごい込んでて・・・
大学生2: うん
大学生1: 何もできなくて・・・
Konuşma bu şekilde sürüp gider. Dinleyen taraf (üniversite öğrencisi 2) konuyla ilgili bir şey söylemek için araya girebilir.

「ね」 cümle kuyruğu bazı durumlar için fazla nazik ve yumuşak olur. Bu durumlarda onun yerine 「な」 cümle kuyruğunu kullanabilirsiniz. Bu cümle kuyruğu kabadır ve çoğunlukla erkeklerce kullanılır.
洋介: 図書館行くんだよ。- Şimdi kütüphaneye gidiyorsun, öyle mi?
智子: うんなんで? - Evet, neden [sordun]?

ボブ: 日本語は、たくさん勉強したけどまだ全然わからない。- Japonca'yı ne çok çalıştım. Ama hala hiç anlamıyorum.
アリス: 大丈夫よ。きっとわかるようになるから。- Sorun değil. Elbette anlar duruma geleceksin, merak etme.
ボブ: ならいいけど。- Öyle olsa ne iyi olur.

「な」 cümle kuyruğu, konuşanı merakta bırakan bir soruyu anlatmak için sık sık 「か」 soru ilgeciyle birlikte kullanılır:
(1) 今日降るかな?- Bugün yağmur yağar mı acaba?
(2) いい大学行けるかな? - İyi bir üniversiteye gidebilecek miyim acaba?

「わ」、「ぞ」、「ぜ」 ve 「かしら」 Cümle Kuyrukları

Bu cümle kuyrukları belirgin anlamlar taşımamakla birlikte cümlelere vurgu katarlar, yargılara kesinlik kazandırırlar. Konuşmacı cinsiyetine göre bunlardan birini kullanıp kullanmamayı tercih edebilir (Türkçe'de erkeklerin "ulan", bayanların "ayol" demesi gibi). 「わ」 cümle kuyruğunun kullanımı aynı 「よ」 gibidir, ancak bunu sadece bayanlar kullanır. 「かしら」 da 「かな」 cümle kuyruğunun bayanlar için olanıdır. 「ぞ」 ve 「ぜ」 cümle kuyrukları ise 「よ」 ile aynı kullanıma sahip olmakla birlikte erkeksi bir hava taşırlar. Birkaç örnek:

(1) もう時間ない。- Artık zaman yok.
(2) おい行く!- Hey, gidiyoruz!
(3) これで、もう終わり。- Bu, artık [olayı] bitirmiş oldu.
(4) いい大学入れるかしら?- İyi bir üniversiteye girebilecek miyim acaba?

Paket Olsun, Lütfen!

Bu konumuzda da epeyce birşey öğrendik. Şimdi bunları toparlamağa çalışalım. Gösterdiğimiz bunca farklı kuralı bir diyalog içinde bir araya getirelim, bakalım nasıl oluyor. Bütün kurallara yer veremeyeceğiz, yine de gösterdiğimiz örnekler faydalı olacak. Aşağıda iki kısa konuşmaya yer veriyoruz.

Örnek 1

アリス: 加賀先生ちょっと質問聞いていいですか?
加賀先生うんいいですよ。
アリス: 「Merhaba」を日本語言えばいいですか。
言えば = aktarma yancümlesi + 言うnun koşul çekimi

加賀先生そうね。大体、 「こんにちは言う思いますよ。 ただし書く は「こんにちわじゃなくて、 「こんにちは」と書かなくてはなりません。
「と言う思います」 = aktarma yancümlesi + aktarma yancümlesi
「じゃなくて」 = durum belirtme olumsuz çekimi (sıralı)

アリス: そうですか。何かいい 表現ありますか。

加賀先生これ覚えといてね。 は、「おはよう」と 言うの。でもには 「おはようございます」と言ってください。
覚えといて」 - 覚える + ~ておくnun kısaltılmış hali + ください si düşülmüş ~てください kalıbı

アリス: はい分かりました間違えないようにしますいい勉強なりました

Birinci Örneğin Türkçesi

Alice: Kaga Hocam, bir soru sorsam olur mu?
Kaga Hoca: Evet, olur.
Alice: Japonca'da "Merhaba" demek için [hangi sözcük] uygun düşer?
Kaga Hoca: Bir bakalım. Çoğunlukla "konniçiva" denir, diye düşünüyorum. Ançak yazarken "konniçiva" değil de "konniçiha" diye yazmalı.
Alice: Demek öyle. İşe yarar herhangi başka bir ifade var mı?
Kaga Hoca: Bunları da ezberlemeye bak. Sabahları "ohayoğ" denir. Ama sen büyüklerine (üstlerine) "ohayoğ-gozaimasu" de lütfen.
Alice: Tamam, anladım. [İkisini] karıştırmamaya gayret edeceğim. İyi bir çalışma oldu!

Örnek 2

洋介: お!アリスだ。あのね、質問聞いていい
アリス: 

洋介: ちょっと英語教えてもらいたいんだけどさ、もし時間あれば教えてくれない
教えてもらいたい」 = iyiliğe maruz kalma + 「たい」li çekim

アリス: え?英語勉強するの?

洋介: うんアメリカ留学してみたいなと思ってね。去年行こうしたけど、お金なくて・・・
してみたいなと思って」 = birşeyi incelemek (~てみる) + 「たい」li çekim + な cümle kuyruğu + aktarma yancümlesi + 思うnun teli çekimi
行こうした」 = 行くnun istek kipi + teşebbüs (とする

アリス: そうなの?いいよ。いつ教えてほしいの?
洋介: いつでもいいよ。
アリス: じゃ、来週木曜日からはどう
洋介: うんいいよ。ありがとう

アリス: 勉強怠けたり、来なかったり、しないね。
怠けた来なかったしないで」 = Sıralı eylemler (~たりする) + するnun yapma/etme kullanımı

洋介: そんなことしないよ!

İkinci Örneğin Türkçesi

Yôsuke: A! Bu Alice. Şey, bir soru sorsam olur mu?
Alice: Nedir?
Yôsuke: Bana iyilik yapıp biraz İngilizce öğretmeni isteyecektim, zamanın varsa öğretir misin?
Alice: Nasıl? İngilizce mi çalışacaksın?
Yôsuke: Evet, Amerika'da okumayı denemeyi düşünüyorum. Geçen sene de gitmeğe çalıştım, ama para olmadan...
Alice: Hadi ya? Olur olur. Ne zaman çalıştırmamı istiyorsun?
Yôsuke: Ne zaman olursa.
Alice: Gelecek hafta Perşembe'den itibaren olsa, nasıl?
Yôsuke: Evet, uygun. Sağol!
Alice: Çalışmayı ihmal etme, dersleri de kaçırma, tamam mı?
Yôsuke: Öyle bir şey yapmam.
← Önceki (Sayılar ve Sayma) İçindekiler Sonraki (Özel İfadeler) →