This work is licensed under a Creative Commons License.
Copyright © 2003-2007 Tae Kim (taekim.japanese AT gmail.com)
| ← Wróć (Czas przeszły) | | Spis zagadnień | | Dalej(Przechodnie/nieprzechodnie) → |
W tej sekcji nauczymy się nowych partukuł do użycia z czasownikami. Dowiemy się jak określić dopełnienie lub miejsce, w którym czynność ma miejsce bez względu czy jest fizyczna, czy abstrakcyjna.
Pierwszą partykułą, którą poznamy bedzie partykuła dopełnienia, ponieważ jest dość często używana. 「を」 jest dodawane do słowa, aby zaznaczyć, że jest to dopełnienie czasownika. Znak ten włściwie nie jest używany nigdzie indziej. Dlatego odpowiedni znak z katakany 「ヲ」 jest praktycznie nie używany, gdyż partykuły zapisuje się tylko w hiraganie. Mimo że 「を」 technicznie wymawia się jako /wo/ w prawdziwej mowie brzmi jak /o/(jako partykuła).
（１） 魚を食べる。
- Jem ryby.
（２） ジュースを飲んだ。
- Piję sok.
Miejsca mogą być również dopełnieniami czasowników ruchu takich jak:. 「歩く」 lub 「走る」.
（３） 街をぶらぶら歩く。
- Bezcelowo spaceruję po mieście
（４） 高速道路を走る。
- Biegnę przez autostradę
Gdy używasz 「する」 z rzeczownikiem, partykuła 「を」 jest opcjonalna i możesz taktować [rzeczownik+する] jako jeden czasownik.
（５） 毎日、日本語を勉強する。
- Uczę się japońkiego codziennie
（６） メールアドレスを登録した。
- Zarejestrowałem adres e-mail.
Partykuła 「に」 określa "cel czasownika". Różnica polega na tym, że 「を」 spełnia podobną funkcję jak dopełniacz, podczas gdy 「に」 mogłoby kojarzyć się z okolicznikiem. Na przykład cel każdego czasownika ruchu będzie określony przez 「に」.
（１） ボブは日本に行った。
- Bob pojechał do Japonii.
（２） 家に帰らない。
- Nie wraca do domu.
（３） 部屋にくる。
- Przychodzi do pokoju.
Jak widać to na 3 przykłdzie, partykuła określa cel działnia "do", a nie "z". Jeśli chcesz powiedzieć"przyszedł z", powinieneś użyć「から」, które znaczy "z". Jeśli użyłbyś 「に」 znaczyłby to "przyszedł do". Przy okazji 「から」 należy wspomnieć o 「まで」, które jest antonimem tego słowa.
（４） アリスは、アメリカからきた。
- Ala przyjechała z Afryki.
（５） 宿題を今日から明日までする。
- Będę odrabiał lekcje od dzisiaj do jutra.
Koncepcja partykuł celu w japońskim jest bardzo ogólnikowa i nie jest zarezerwowana dla czasowników ruchu. Na przykład, lokacja obiektu jest opisywana jako cel czasownika dla stanu rzeczy（ある i いる）.
Czas również jest częstym celem. Kilka przykłdów czasowników nie będących opisem ruchu i ich celów.
（６） 猫は部屋にいる。
- Kot jest w pokoju.
（７） 椅子が台所にあった。
- Krzesło było w kuchni.
（８） いい友達に会った。
- Spotkałem dobrego przyjaciela.
（９） ジムは医者になる。
- Jim zostanie doktorem.
（１０） 先週に図書館に行った。
- W zeszłym tygodniu poszedłem do biblioteki.
Nota: Nie zapomnij używać 「ある」 dla przedmiotów nie ożywionych i 「いる」 dla ożywionych.
Podczas gdy partykuła 「に」 nie zawsze jest potrzebna do określenia czasu, istnieje pewna różnicamiędzy użyciem jej, a jej brakiem. W przykładzie, partykuła celu podkreśla, że to w przyszłym roku przyjaciel pojedzie do Japonii. Bez tej partykuły ten fakt nie jest zaznaczony.
（１１） 友達は、来年、日本に行く。
- W przyszłym roku, przyjaciel pojedzie do Japonii.
（１２） 友達は、来年に日本に行く。
- To w przyszłym roku przyjaciel pojedzie do Japonii.
Podczas gdy 「へ」 normalnie wymawia się/he/, jako partykułę trzeba zawsze wymawiać jako /e/（え）. 「へ」 w przeciwieństwie do 「に」 może być używane tylko i wyłącznie w stosunku do czasowników ruchu.
Spójrzmy na ten niuans zobrazowany w przykładach.
Przykłady
（１） ボブは日本へ行った。
- Bob pojechał do Japonii.
（２） 家へ帰らない。
- Nie wraca do domu.
（３） 部屋へくる。
- Przychodzi do pokoju..
Zauważ, że 「へ」 nie może zostać użyte z czasownikiem, który nie ma fizycznego kierunku.
（誤） 医者へなる。
- （Niepoprawna wersja zdania: 「医者になる」.）
To nie znaczy jednak, ż 「へ」 nie może okreśać abstrakcyjnej czynności. Może być używana do określania celów w przyszłości.
（４） 勝ちへ向かう。
- Idę po zwycięstwo
「で」 pozwala nam określić kontekst. Na przykład jeśli ktoś zjadł rybę to gdzie to zrobił. Jeśli ktoś poszedł do szkoły, jakimi środkami tam się dostał. Czym zjesz zupę? Odpowiedzi na te pytania mogą być udzielone z użyciem partykuły 「で」.
（１） 映画館で見た。
- Widziałem w kinie.
（２） バスで帰る。
- Wraca do domu autobusem.
（３） レストランで昼ご飯を食べた。
- Zjadłem obiad w restauracji.
Użycie 「で」 z 「何」
Słowo "co" （何） jest trochę irytujące, bo czasem czyta się jak 「なに」, czasem 「なん」 w
zależności od użycia. Dopóki zapisane jest w Kanji, trudno odgadnąć jego czytanie. Z 「で」 czyta się jako 「なに」.
（４） 何できた？
- Czym przyjechałeś?
（５） バスできた。
- Autobusem.
I część wprawiająca w zakłopotanie. Istnieje kolokwialna wersja słowa "dlaczego również pisana
「何で」, ale czyta się 「なんで」. To zupełnie inne słowo i nie ma nic wspólnego z partykułą 「で」
（１） 何できた？
- Dlaczego przyjechałeś?
（２） 暇だから。
- Bo nie mam nic do roboty.
「から」 znaczy tu "ponieważ" i różni się od 「から」, które właśnie poznaliśmy i poznamy bliżej w lekcji o zdaniach złożonych. W każdym bądź razie coś co jest pisane w ten sam sposób, może mieć różne znaczenie w zależności od czytania. Ale nie przejmuj się Zwykle kontekst podpowie ci jakiego czytania musisz użyć
Czasami miejsce akcji jest tematem zdania. Możesz dodać partykuły tematu （「は」 i 「も」） do 3 partykuł lokalizacji （「に」、「へ」、「で」） gdy jest ona tematem. Zobaczmy kiedy lokacja może być tematem.
ボブ： 学校に行った？
- Poszedłeś do szkoły?
アリス： 行かなかった。
- Nie poszedłem.
ボブ： 図書館には？
- A do biblioteki?
アリス： 図書館にも行かなかった。
- Do biblioteki też nie.
W tym przykładzie Bob przywołuje nowy temat (bibliotekę i lokalizacja staję się tematem. Zdanie to jest skrótem od 「図書館には行った？」, którego znaczenie może być odczytane z kontekstu.
ボブ： どこで食べる？
- Gdzie zjemy?
アリス： イタリアレストランではどう？
- Co powiesz na włoską restaurację?
Bob pyta, "Gdzie zjemy?" a Ala proponuje włoską restaurację Zdanie w stylu, "Co powiesz na..." zwykle przywołuje nowy temat, bo osoba proponuje coś nowego. W tym przypadku, lokalizacja (restauracja) zostaje zasugerowana, więc staje się tematem.
Nie możesz użyć partykuły dopełnienia z żadną inną partykułą w tym samym czasie. Chciało by się powiedzieć, opierając się na poprzednich przykładach, że dopełnienie staję się tematem, gdy do 「を」 dodamy 「は」. W rzeczywistości coś takiego byłby błędem!
（１） 日本語を習う。
- Uczę się japońskiego.
（２） 日本語は、習う。
- Jeśli chodzi o japoński, uczę się go.
Proszę nie rób takiego błędu:
（誤） 日本語をは、習う。
- [To jest niepoprawne!!!.]
Copyright © 2003-2007 Tae Kim (taekim.japanese AT gmail.com)
This page has last been revised on 2007/3/27