Przechodnie, nie pochodne!
Czasowniki przechodnie i nieprzechodnie
W japońskim, czasem istnieją dwa typy tego samego czasownika- czasownik
przechodni i nieprzechodni. Różnica polega na tym, że w pierwszym przypadku
akcja wywołana jest czyimś działaniem. W drugim natomiast takiego aktywnego
działania brak. Po polsku można to zobrazować mniej więcej w taki sposób:
"Piłka upadła" vs "Upuściłem piłkę". W japońskim wygląda
to tak:
「が」 vs 「を」.
Czasem, tłumaczenie może mieć zupełnie odmienne znaczenie: "Włożyć
do pudełka"(に) vs
"Wejść do pudełka" (に),
ale to tylko różnica językowa. Jeśli myślisz po japońsku, czasowniki
przechodnie i nieprzechodnie mają to samo znaczenie, tyle że w pierwszym
przypadku ktoś przykłada rękę, aby akcja mogła zaistnieć, podczas gdy w
drugim rzeczy dzieją się niejako same. O ile nazewnictwo jest mało istotne,
istotne jest odróżnianie czy czasownik jest przechodni, czy nie, aby móc
dobrać odpowiednią partykułę.
W związku z tym, że główne znaczenie jest takie samo, a do zapisu używa
się tego samego kanji, możesz poznać dwa słowa za cenę tylko jednego kanji!
Spójrzmy na kilka przykładów.
Czasowniki przechodnie i nieprzechodnie
przechodnie | nieprzechodnie |
| upuścić | | spaść |
| wyjąć | | wyjść |
| włożyć | | wejść |
| otworzyć | | być
otwartym |
| zamknąć | | być
zamkniętym |
| dołączyć | | być
dołączonym |
| usuwać | | zniknąć |
| wydobyć | | być
wydobytym |
Zwróć uwagę na partykuły!
Ważną sprawą, którą trzeba się zająć jest poznanie, której partykuły
należy użyć z danym czasownikiem. Z początku może okazać się trudne do
odróżnienia, który czasownik jest który. Dobra wiadomość jest taka, że WWWJDIC
zawiera informację czy czasownik jest przechodni (vt) czy nie (vi). Jednakowoż
nie sprawdziłem jeszcze jak to działa, więc radzę spojrzeć na przykłady z WWWJDIC
lub Yahoo!辞書. Na przykład, szukając
przykładowych zdań z 「」
z WWWJDIC
czy Yahoo!辞書,
zobaczysz, że jest to czasownik przechodni, ponieważ użyta została partykuła
「を」.
Przykłady
(1) がを
(2) が。-
Światło się włączyło.
(3) を。-
Wyłączę światło.
(4) が。-
Światło zgasło.
(5) がを?-
Kto otworzył okno?
(6) が?-
Dlaczego okno się otworzyło?
Ważną rzeczą jest, że czasownik nieprzechodni nie może mieć dopełnienia,
bo nikt nie doprowadza do akcji opisywanej przez ten czasownik. Poniższe zdania
są niepoprawne.
(誤) を。- (「を」
powinna być zastąpiona 「が」 lub 「は」)
(誤) を。- (「を」
powinna być zastąpiona 「が」 lub 「は」)
(誤) を?- (「を」
powinna być zastąpiona 「が」 lub 「は」)
Jedynym przypadkiem kiedy możesz użyć partykuły 「を」 z
nieprzechodnim czasownikiem jest dopełnienie czasownika ruchu opisane w poprzedniej
sekcji.
(1) を。-
Wyszedłem z pokoju.
This page has last been revised on 2006/12/1