← Önceki (Bir Şeyle Kaplı Olma) | | İçindekiler | | Sonraki (Çeşitli) → |
Aslında çoğu durumda yerine kullanılabilecek bir başka sözcük var; 「すぐ」. Ancak ikisi arasında farklar var. 「すぐ」 eylemlerin teli çekimleriyle kullanılır. Ayrıca 「が早いか」 kuralında eylemlerin arasında geçen zaman çok daha kısa, bunlar birbiri ardına gerçekleşmiş oluyor. Bir başka fark da iki eylem arasında sebep-sonuç ilişkisinin olması, bir birinden bağımsız eylemler için bu kural kullanılmaz. Örneğin "Dışarı adım attığım an yağmur başladı" gibi bir cümlede kullanılmaz çünkü yağmur nasılsa yağacak.
Kuralın kullanımı çok basit; ilk eyleme 「が早いか」 eklenir, bunları da ikinci eylem takip eder.
(1) 彼女は、教授の姿を見るが早いか、教室から逃げ出した。
- O, öğretmenin silüetini gördüğü an sınftan dışarı kaçtı.
(2) 「食べてみよう」と言うが早いか、口の中に放り込んだ。
- "Şunun tadına bakayım" der demez ağzına attı.
(3) 「食べてみよう」と言ったが早いか、口の中に放り込んだ。
- "Şunun tadına bakayım" dediği an ağzına attı.
İlk eylemin mastar (sözlük) haline 「や」 ya da 「や否や」 eklenerek kullanılır. Geçmişte meydana gelen olayların anlatımında kullanıldığı için genellikle ikinci eylem geçmiş zamandadır.
(1) 私の顔を見るや、何か言おうとした。
- Beni görür görmez birşey söylemeye çalıştı.
(2) 搭乗のアナウンスが聞こえるや否や、みんながゲートの方へ走り出した。
- Binme anonsu duyulur duyulmaz herkes kapıya doğru koşmaya başladı.
Kuralın kullanımı öncekilerle aynı. İlk eylemin mastarına (sözlük biçimine) 「そばから」 eklenir.
(1) 子供が掃除するそばから散らかすから、もうあきらめたくなった。
- Ben odayı temizler temizlemez çocuk hemen dağıtıveriyor, artık [temizlemekten] vazgeçmeyi ister oldum.
(2) 教科書を読んだそばから忘れてしまうので勉強ができない。
- Ders kitabını okur okumaz hemen unutuverdiğimden dersi öğrenemiyorum.