Üstü Birşeyle Kaplı Olma

Bu Sayfada

「だらけ」
「まみれ」
「ずくめ」

Sayfa Özeti

Bu sayfada kısa kısa "bir şeyle kaplı olma" durumunu anlatmaya yarayan üç kuralı işliyoruz. Bunlar 「だらけ」、「まみれ」 ve 「ずくめ」. Benzer yanları olmasına rağmen bunların kullanılacağı durumlar oldukça farklı.

「だらけ」

「だらけ」 bir şeyin belli bir ortamda çok miktarda bulunduğunu anlatmak için kullanılır. Genellikle olumsuz bir anlam taşır, örneğin 「間違えだらけ」 (hatalarla dolu), 「ゴミだらけ」 (çöp dolu), ve 「埃だらけ」 (üstü toz). 「だらけ」 ada doğrudan eklenir; meydana gelen sözcük öbeği de ad işlevinde.

Özet

Adın sonuna 「だらけ」 eklenir
例）　間違え → 間違えだらけ (hatalarla dolu)
例）　埃 → 埃だらけ (üstü toz)

Örnekler

（１）　このドキュメントは間違えだらけで、全然役に立たない。
- Bu döküman hatalarla dolu, hiç bir işe yaramaz.

（２）　携帯を２年間使ってたら、傷だらけになった。
- Cep telefonunu 2 sene kullanınca üstü çizik oldu.

※ Bu örnekte 「の」 ilgeci kullanılmış çünkü 「だらけ」 burada ad işlevinde.

（３）　この埃だれけのテレビをちゃんと拭いてくれない？
- Üstü toz olan bu televizyonu güzelce silebilir misiniz?

「まみれ」

「まみれ」 üstteki kurala benzer ancak önemli birkaç fark var. 「だらけ」 den farklı olarak sadece somut nesneler için kullanılılır, dolayısıyla "hatalarla dolu" gibi bir ifadede kullanılmaz. Ayrıca bahsettiğimiz nesnenin diğer nesnenin her tarafını kaplıyor olması lazım. Kısacası sıvıların veya toz gibi şeylerin bulaşması için kullanılabilirken çizik veya çöp için kullanılmaz. 「まみれ」 adlara doğrudan eklenir.

Özet

Adın sonuna 「まみれ」 eklenir.
例）　血 → 血まみれ (her tarafı kan)
例）　油 → 油まみれ (her tarafı yağ)
「まみれ」 başka nesnelerin her tarafını kaplayan somut nesnelerle kullanılır.
例）　間違え~~まみれ~~ (somut nesne değil)
例）　ゴミ~~まみれ~~ (bir şeyin her tarafını kaplamıyor)

Örnekler

（１）　彼は油まみれになりながら、車の修理に頑張りました。
- Her tarafına yağ bulaştığı halde, tüm gayretiyle arabayı tamir etmeye çalıştı.

（２）　たった１キロを走っただけで、汗まみれになるのは情けない。
- Sadece 1 kilometre koşmakla, üstü başı ter olması acınacak bir durum.

「ずくめ」

「大辞林」 adlı sözlükte 「ずくめ」 nin anlamı gayet güzel anlatılmış:

名詞およびそれに準ずる語句に付いて、何から何まで、そればかりであることを表す。すべて…である。「うそ―の言いわけ」「いいこと―」「黒―の服装」「結構―」

Yani 「ずくめ」 bir şeyin tümü için geçerli bir durumu anlatmak için kullanılıyor. Mesela insan vücuduyla ilgili bir konuşmada, 「ずくめ」 "tepeden tırnağa X olmak" anlamını karşılamak için kullanılabilir.

「ずくめ」 nadir kullanılar bir anlatım yolu olup, genellikle tepeden tırnağa aynı renk giyinmiş bir insanı veya insanları tasvir etmek için kullanılır.

Cümle içinde kullanımı açısından 「ずくめ」 nin 「だらけ」 ve 「まみれ」 den bir farkı yok.

Özet

Adın sonuna 「ずくめ」 eklenir.
例）白 → 白ずくめ
例）いいこと → いいことずくめ

Örnekler

（１）　白ずくめ団体は去年ニューズになっていた。
- Tepeden tırnağa beyazlar giymiş topluluk geçen yıl haberle çıktı.

（２）　女の子と共通の話題ができて、自分の体も健康になる。いいことずくめですよ。(www.de-sire.net'ten alınmıştır)
- Kızlarla ortak ilgi alanlarınız hakkında sohbet edebilir ve daha sağlıklı bir vücuda sahip olabilirsiniz. Her açıdan faydalı yani.

← Önceki (İstek Kipi II)

İçindekiler

Sonraki (Eylemlerde Zamanlama) →