-Ni Naru ve -Ni Suru Kalıpları

← Önceki (Beceri İfade Etme) | İçindekiler | Sonraki (Koşullu İfadeler) →



する」 ve 「なる」 Eylemlerini 「に」 İlgeci ile Kullanma

する」 veya 「なる」 eylemiyle 「に」 ilgeci yan yana geldiğinde oldukça kullanışlı ifadeler elde edilir. 「する」 eyleminin nesne belirtme ilgeci ile birlikte kullanıldığını daha önce gördük. Aynı eylem 「に」 ilgeciyle kullanıldığında anlam değişir, buna biraz sonra değineceğiz. 「なる」 eylemi ise geçişsiz bir eylem olduğundan nesne almaz; her zaman 「に」 ilgeciyle birlikte kullanılır. 「なる」 eyleminin ili sıfat ve eylemlerle kullanımını işleyeceğiz.

Adlar ve Nalı Sıfatlarla Kullanma

Burada bir zorluk yok, 「なる」 eylemini ad ve nalı sıfatlarla kullanmak kolay.

(1) 日本語上手なった。- Onun Japoncası iyi oldu. (Onun Japoncası gelişti.)
(2) 医者なった。- Ben doktor oldum.
(3) 有名なる。- Ünlü bir kişi olacağım.

「に」 ve 「する」 ikilisini sıfatlarla kullanımını hatırlamak için belirteçler konusuna tekrar göz atabilirsiniz. Burada da bir sıkıntı yok. Ancak 「する」 ve 「に」 ikilisini adlarla kullanırken dikkat etmek gerekiyor çünkü anlam beklenenden farklı. 「X に する」 ifadesi "X'e karar vermek" anlamını taşır. Bu ifade biçimi restoranda yemek siparişi verirken sıklıkla kullanılır.

(1) は、ハンバーガーサラダします
- Ben hamburgerle salata edeceğim. (Hamburgerle salata alayım.)

(2) いいものたくさんあるけど、やっぱりこれする
- Başka birçok iyi şey [de] var ancak, düşündüm de, bunu alacağım.

İli Sıfatlarla Kullanma

Aslında 「なる」 eylemini doğrudan doğruya ili sıfatlarla kullanmıyoruz. Burada yapılması gereken ili sıfatları önce belirteçlere dönüştürmek. Bunun nasıl yapılacağını belirteçler konusunda görmüştük.

(1) 去年から高くなった
- Geçen seneden beri boyun uzamış, ne dersin?

(2) 運動しているから、強くなる
- Egzersiz yaptığımdan [çalıştıkça] daha güçlü olacağım.

(3) 勉強たくさんしたから、よくなった
- Çok çalıştığımdan daha zeki oldum.

Diğer Eylemlerle Kullanma

「にする」 ve 「になる」 kalıplarını eylemlere doğrudan uygulayamıyoruz. こと) ve よう) gibi ad soylu sözcükleri araya katmamız gerekir. Bu sözcükler eylemleri adlaştırır. En iyisi biz kalıpların bu kullanımlarını örneklerle açıklayalım:

(1) 海外行くことなった。 - Yurt dışına gitme olayı çıktı. (Yurt dışına gidicekmişim.)

(2) 毎日食べるようなった。 - Hergün et yeme eğilimine girdim. (Hergün et yer oldum.)

(3) 海外行くことした。 - Yurt dışına gitme olayını benimsedim. (Yurt dışına gitmeğe karar verdim.)

(4) 毎日食べるようする。- Hergün et yeme tavrını benimseyeceğim. (Yemeklerde et hergün tercihim olacak.)

Demek ki işleri kılıfına uydurursak eylemleri de 「にする」 ve 「になる」 kalıplarıyla kullanabiliyoruz. Bu örneklerin çevirisinde özgün cümle kurgusunu daha iyi yansıtabilmek için biraz garip bir Türkçe kullandık, umarız olayın özünü anlatabilmişizdir. Daha anlaşılır bir çeviriyi parantez içinde verdik.

Beceri kipindeki eylemler devinimleri değil de durumları (işlerin oluru veya olmazlığını) dile getirdikleri için 「を」 ilgeciyle hiç kullanılmaz, daha çok 「に」 ilgeciyle kullanılırlar. Bundan dolayı bir işin oluru sık olarak beceri kipideki eylem + 「~ようなる」 ifadesiyle anlatılır. Birkaç örnek:

(1) 日本来て寿司食べられるようなった
- Japonya'ya gelince, suşi yer oldum. (Artık suşi yiyebiliyorum.)

(2) 一年間練習したから、ピアノ弾けるようなった
- Bir yıl boyunca çalıştığım için, piyano çalar oldum. (Artık piyano çalabiliyorum.)

(3) 地下入って富士山見えなくなった
- Yeraltına girince Fuci Dağı görünmez oldu.

Eylemlerin olumsuz çekimleri 「い」 ile sonlandığından (bkz. örnek 3) bunları ili sıfatmış gibi kullanabiliyoruz.

← Önceki (Beceri İfade Etme) İçindekiler Sonraki (Koşullu İfadeler) →