Kıyaslama

← Önceki (Benzerliğin İfadesi) | İçindekiler | Sonraki (Kolay Ya Da Zor Olma) →



「方」 Ve 「よる」nun Kullanımı

Bu konumuzda Japonca'da kıyas nasıl yapılır, onu işleyeceğiz. Türkçe'de "-a göre/-e göre" ile dile getirdiğimiz birçok durumu Japonca'da farklı farklı sözcüklerle anlatırlar. Bu konumuzda ayrıca 「」 ve 「より」 sözcüklerinin diğer kullanımlarına da değineceğiz.

「方」: Kıyas

Bir tarafa işaret etmek için kullanıldığında 「」 「ほう」 diye okunur. Konumuzla ilgisi yok ama yine de belirtelim, aynı kanci "kişi" anlamına da gelir ve 「」nun daha nazik ifadesidir. Bu anlama geldiğinde 「かた」 diye okunur. Kıyas için kullanılan haliyle 「」 sözcüğü ad işlevindedir.

Örnekler

「の」 ilgeci eklenmiş adlarla kullanılır.
(1) ご飯おいしい。- Pilav daha lezzetli.
(2) 鈴木さん若い。- Suzuki-san daha genç.

Dilbilgisi açısından ad gibi değerlendirilir. Bu örneklerde 「方」 özne işlevinde.
(3) 学生じゃないいいよ。- Öğrenci olmamak daha iyi.
(4) 赤ちゃんは、静か好き。- Sessiz bebekleri daha çok severim.

Eylemlerden sonra da kullanılır. Ancak eylemin çekimi olumlu ise, eylem mutlaka geçmiş zamandadır.
(5) ゆっくり食べた健康いいよ。- Yavaş yemek sağlık için daha iyidir.
(6) こちらから行った早かった。- Bu taraftan gitmek daha çabuktu.

Eylemlerin olumsuz çekimleri şimdiki zamanda da, geçmiş zamanda da olabilir.
(7) マトリックス・レボリューション観ないいいよ。- "Matrix Revolution" [filmini] izlememek daha iyi olur.
(8) そんな飲まなかったよかった。- O kadar içmesen daha iyi olurdu.

「より」: İki Şeyi Kıyaslama

「より」nin anlamı "-a kıyasla/-e kıyasla". Her tür sözcüğe eklenebilir. Genellikle 「」 ile aynı cümlede iki şeyi kıyaslamak için kullanılır.

Örnekler

(1) より団子
- Çiçeğin yerine mantı [tercih edilir]. (Ünlü bir atasözü.)

(2) ご飯が、パンよりおいしい
- Pilavın tadı ekmeğe göre daha güzel.

(3) キムさんより鈴木さん若い
- Suzuki-san Kim-san'a göre daha genç.

Merak edenler için söyleyelim. Birinci örnekteki atasözü, baharda açan kiraz çeçeklerini görmeye gidip de çiçeklere bakmadan orada tıkınmayı tercih eden kişilerle ilgili. Çok sık kullanılır.

「より」 cümlede mutlaka 「方」nın bulunmasını gerektirmez. Hatta kıyaslanan şey bile bulunmayabilir (neyin kastedildiği bağlamdan anlaşılıyorsa).
鈴木) 毎日仕事行くのがだ。- Hergün işe gitmek [zorunda olmak] hoşuma gitmiyor.
(スミス) 仕事ないよりましだよ。- İşsiz olmaktansa daha iyi ama.

「より」 eylemlerin mastar (-mak/-mek) haline eklenir.
(1) ゆっくり食べた早く食べるよりいい。- Yavaş yemek hızlı yemekten daha iyi.

En Üstünlük Derecesi

「より」yi ayrıca 「」、「」 ve 「どこ」 gibi soru sözcükleriyle birlikte en üstünlük derecesini belirtmek için kullanabiliriz. Genelde bu durumda, şart olmasa da, soru sözcüğüne 「も」 ilgeci eklenir.

Örnekler

(1) 商品品質より大切しています
- Ürün kalitesine herşeyden fazla önem veriyoruz.

(2) この仕事よりも早くできます
- Bu işi herkesden hızlı yapabiliyorum.

「方」: Eylemlerin İfa Şekilleri

」 "eylemi yapma şekli" anlamını vermek için eylem gövdelerine eklenir. 「方」 bu kullanımında 「かた」 diye okunur, meydana gelen sözcük ise ad işlevinde. Örneğin, 「行き」(いきかた) "gitme şekli" demek; 「食べ」(たべかた), "yeme şekli" demek.

Örnekler

(1) 新宿行き分かりますか。
- Şincuku'ya nasıl gidilir biliyor musun?

(2) そういう食べよくないよ。
- O şekilde yemek vücudun için iyi değil.

(3) 漢字書き教えてくれますか?
- Kanci nasıl yazılır, bana öğretebilir misiniz?

(4) パソコン使いは、みんな知っているでしょう。
- Herhalde herkes bilgisayar kullanmasını biliyor.

Eylemler bu yapıya girdiğinde ad cümleciği meydana gelir. Bazen bu, eylemlerin, alışılmıştan farklı ilgeçlerle kullanılmasına sebep olur. Örneğin 「行く」 eylemi hemen her zaman 「に」 veya 「へ」 ilgeci ile birlikte kullanılırken, bu yapıda 「の」 ilgeciyle kullanılabilir. 「新宿行き」 ile 「新宿行く」 cümlelerini karşılaştırın.

「によって」: Bir Şeye Bağlı Olma

「によって」nin kullanımı aynı Türkçe "-a göre/-e göre" gibi.

Örnekler

(1) によって違う
- Kişiye göre hikaye değişir.

(2) 季節によって果物おいしくなったりまずくなったりする
- Mevsimine göre meyveler tatlı olur, tatsız olur.

「よって」 aslında 「よる」nun teli çekimi. Aşağıdaki örnekte 「よる」 çekime girmeden kullanılmış:
和子) 今日飲み行こうか?- Bugün içmeye gidelim mi?
大樹) それは、裕子よるね。- Bu Yûko'ya göre [değişir]. (Bu Yûko'ya bağlı)

「によると」: Bilgi Kaynağını Gösterme

「よる」 nun başka bir kullanımı da bilgi kaynağı belirtmek için. Bunda 「よる」 「と」 ile birlikte kullanılır. İfadenin Türkçe'ye tercümesi "-a göre/-e göre".

Örnekler

(1) 天気予報によると今日だそうだ。
- Hava tahminine göre bugün yağmur yağacakmış.

(2) 友達によると朋子やっとボーイフレンド見つけたらしい。
- Arkadaşın anlattığına göre, Tomoko sonunda kendine bir erkek arkadaş bulmuş.

← Önceki (Benzerliğin İfadesi) İçindekiler Sonraki (Kolay Ya Da Zor) →