Sıfat Tadında Yan Cümleler
Eylem ve Ad Cümlelerini Sıfat Yerine Kullanma
Japonca'da oluşun
ve birçok eylemin çekimi ili sıfatların çekimine benzer. Yüklemin çekimi uygun
olan cümleler, tıpkı sıfatlar gibi, adları betimlemek için kullanılabilir.
"Yemek yemeyen kişi bankaya gitti." cümlesini ele alalım. Burada "yemek yemeyen"
yan cümlesi "kişi" adını betimler, bu bakımdan sıfat işlevindedir. Bu konuda
adları yan cümlelerle betimlenmesini işliyoruz.
Ad Cümlelerini Sıfat Yerine Kullanma
Ad cümlelerinin olumsuz,
geçmiş ve olumsuz geçmiş halleri adları betimlemek için sıfat yerine
kullanılabilirler. Ancak 「だ」 ile kurulan şimdiki zamanın olumlu çekimi için aynı
şey geçerli değildir. Bu sonuncusunu sıfat gibi kullanabilmek için ilgeç
kullanırız; bir sonraki
konuda bunun nasıl yapıldığını da göreceğiz.
「だった」、「じゃない」 ve 「じゃなかった」 ile
sonlanan ad cümleleri sıfat
yerine kullanılabilir. |
Bazen de birkaç ad herhangi bir ek veya ilgeç kullanmadan yan yana gelir.
Aynı durum Türkçe için de geçerli, ancak bunları sıfat niyetine kullanılan ad
cümleleri ile karıştırmamak gerekir. Örnek vermek gerekirse; Uluslararası Eğitim
Merkezi 「」 (「」). Bu kullanım şekli çok yaygındır. Hatta bazı
kalıplar sözlüklerde ayrı başlık altında gösterilir. Birkaç örnek daha: 「」、「」、or 「」.
Örnekler
Adların çekimleri yapılmış ad cümleleri ile
betimlenmesine birkaç örnek. Yan cümle (çekimi yapılmış ad cümlesi) açık renkle
gösterilmiştir.
（１） じゃないは、に。
- Öğrenci olmayan kişi okula gitmez.
（２） だったアリスがなに。
- [Eskiden] çocuk olan Alice
fevkalade bir yetişkin olmuş.
（３） じゃなかったアリスは、に。
- [Geçmişte] arkadaş olmayan
Alice, iyi bir arkadaş oldu.
（４） にだったボブは、を。
- Geçen hafta, doktor
olan Bob işini bıraktı.
Eylem Cümlelerini Sıfat Olarak Kullanma
Eylem cümlelerini tıpkı
sıfatlar gibi adları betimlemek için kullanabiliriz. Aşağıda bu şekilde kurulmuş
oldukça karmaşık cümle örnekleri verilmiştir. Yan cümle (eylem cümlesi) açık
renkle gösterilmekte.
Örnekler
（１） にをは？
-
Geçen hafta filim izleyen kişi kim?
（２） ボブは、だ。
- Bob her zaman ders çalışan bir kişidir.
（３） をはボブだ。
- Kırmızı pantolon alan arkadaş
Bob'dur.
（４） をは、でに。
- Akşam yemeğini yemeyen kişi filimde gördüğü bankaya gitti.
Japonca Cümle Düzeni
Japonca cümle düzeni Türkçe cümle düzenine
çok benzer. Japonca bir cümledenin mekanik (sözcüğü sözcüğüne) çevirisi eylem
çekimi, tekil/çoğul ayrımı gibi ayrıntıları göz artı edersek doğruya yakın
sonuçlar verir. Genel kalıp özne - nesne - yüklem şeklindedir, ancak yüklemden
önce gelen öğelerin sırası dağişkendir. Sadece yüklem zorunlu olarak her cümlede
bulunur. Aşağıda birkaç örnek veriyoruz.
Dilbilgisi bakımından tam ve sözcükleri düzgün sıralanmış
cümleler
（１） はでを。
（２） ではを。
（３） をはで。
（４） を。
（５） 。
Şu kuralları akılda tutmakta fayda var.
Japonca Cümle Düzeni
- Tam bir cümle kurmak için sonuna mutlaka bir eylem getirilir; örtülü oluş
da buna dahil.
例）
例）
（だ）
- Yan cümleler bir
istisna dışında adları betimlemek için kullanılabilir.
例） をがに。
)