← Önceki (Eylemlerde Olumsuzluk 2) | | İçindekiler | | Sonraki (Eylemlerde Zamanlama) → |
(直子) いくら英語を勉強しても、うまくならないの。
- Ne kadar çalışırsam çalışayım, İngilizcemi ilerletemiyorum.
(ジム) つまり、語学には、能力がないという訳か。
- Yani dil öğrenmeye yeteneğin olmadığı sonucuna varabiliriz.
(直子) 失礼ね。
- Ne kadar kabasın.
Görüldüğü üzere 「わけ」 bariz sonuçları belirtmek için kullanılır. 「の」 ilgeci ile yapılan açıklamalarda ise bariz olmayan bilgiler aktarılır.
「わけ」 ve 「ない」 sözcüklerini beraber kullanarak işlek başka bir kullanım elde edilir. Bu kullanımla "söz konusu değil, imkanı yok" gibi ifadeler elde edilir.
(1) 中国語が読めるわけがない。
- Çince [yazıyı] okumam söz konusu değil.
「わけ」 nin bu kullanımı sıkça 「~わけない」 olarak geçer.
(直子) 広子の家に行ったことある?
- Hiroko'nun evine gittin mi hiç?
(一郎) あるわけないでしょう。
- Gitmiş olmam beklenemez heralde.
(直子) 微積分は分かる?
- İntegral ve diferansiyel hesabını biliyor musun?
(一郎) 分かるわけないよ!
- Bilmeme imkan yok!
Çok yaygın olmasa da 「わけ」 sözcüğünün bir kullanımı daha var. Bir şeyin ne pahasına olursa olsun yapılması gerektiğini anlatmak için de kullanılır. Cümlenin sonunda 「~わけにはいかない」 şeklinde yer alır. 「~てはいけない」 sözüne göre daha resmi bir ifade tarzıdır. Dikkat edelim, 「いけない」 değil 「いかない」 diye yazılır ve okunur.
(1) 今度は負けるわけにはいかない。
- Şartlar ne olursa olsun bu defa kaybetmemeliyim.
(2) ここまできて、あきらめるわけにはいかない。
- Buraya kadar gelmişken pes etmem söz konusu değil.
(1) 明日に行くとする。
- Yarın gideceğiz farz et.
Birinci örneğimizde yola yarın çıkılacağı öngörülüyor. 「とする」 burada doğrudan eylemin sözlük haline eklenmiş. Kuvvetle muhtemel olmakla beraber olayın gerçekleşmeme ihtimali de bulunduğundan 「とする」 koşullu ifadelerde de kullanılır. Bir sonraki örneğimize bakalım:
(2) 今から行くとしたら、9時に着くと思います。
- Yola şimdi çıkarsak, saat 9'da ulaşırız diye düşünüyorum.
İkinci örneğimizde 「する」 「たら」 koşuluyla kullanılmış. Bu cümleyi "Farz et ki şimdi yola çıktık, saat 9'da varırız" şeklinde de çevirebiliriz. Bundan başka 「する」nun teli çekimi de kullanılır:
(3) 観客として参加させてもらった。
- Seyirci olarak katılmama izin verildi.
(4) 被害者としては、非常に幸いだった。
- Olaya maruz kalan kişi olarak son derece şanslıydım.
(5) 朝ご飯を食べたとしても、もう昼だからお腹が空いたでしょう。
- Kahvaltı etmiş olsan bile, artık öğlen oldu. Acıktın değil mi?
(3) ve (4) te 「として」 nin karşılığı "X olarak". (5) te "olsa(n) bile". Görüldüğü gibi 「とする」 yapısının çok çeşitli kullanımları var.